Urban Sound Lab is ons nomadisch lab waarin stadsbewoners zelf onderzoeken hoe aandachtig luisteren kan bijdragen aan meer persoonlijk welzijn en een betere stadsplanning.
In Deuren naar een gedeelde dimensie, een gemeentelijke uitgave over acht jaar kunst in stadsdeel Zuid is Urban Sound Lab geboekstaafd als een van 23 voorbeeld stellende projecten. Nu Stadsdeel Zuid per 1 januari 2025 afscheid neemt van het project is het een mooi moment om onderstaande tekst geschreven door Edo Dijksterhuis weer naar voren te halen.
We bedanken Stadsdeel Zuid voor 7 jaar ondersteuning en het geboden vertrouwen.
Soundtrackcity
Winkelpuien in de Kalverstraat waar midden op de dag rolluiken voor hingen. Een angstaanjagend lege Dam. En zelfs op de Wallen geen kip op straat. Wie in april 2020 naar buiten ging, zag Amsterdam als nooit tevoren. De eerste lockdown om het oprukkende coronavirus te stoppen had Mokum veranderd in een spookstad.
De stad zag er niet alleen anders uit maar klonk ook anders. Zonder de constante ondertoon van vliegtuigen, verkeer op de A10 en het onderaardse gerommel van de metro hoorden stedelingen plots de wind door de bomen en vogels waarvan het bestaan niet eerder vermoed werd. Soundtrackcity riep Amsterdammers op te delen wat ze allemaal opmerkten en wat dat met hen deed. Uit de tientallen reacties op de stichtingswebsite spreekt een nieuw bewustzijn.
Sinds 2009 laat Soundtrackcity stedelingen naar hun omgeving luisteren in plaats van het gebruikelijke kijken. In de beginjaren ging dat door middel van geluidswandelingen, maar gaandeweg werden de projecten participatiever. Voor Urban Sound Lab, dat door stadsdeel Zuid wordt ondersteund, gingen bewoners van de Diamantbuurt met opnameapparatuur de straat op om geluiden van hun wijk te verzamelen. De expliciete aandacht voor wat normaliter wordt veronachtzaamd werkte voor velen als een echte ‘earopener’. De alledaagse werkelijkheid bleek onvermoede auditieve lagen te hebben.
Urban Sound Lab verhuisde hierna naar de Rivierenbuurt maar Soundtrackcity werd ook actief buiten de stadsgrenzen. In Rotterdam legt de organisatie het audioprofiel van snel veranderende buurten vast. En Michiel Huijsman, een van de directieleden, werd door Haus der Statistik in Berlijn uitgenodigd om met de zelfgebouwde Sonic Aggregator bewoners te laten luisteren naar de klanken van hun leefomgeving.
Het laatste wapenfeit is een luistergids voor het Beatrixpark getiteld Op expeditie naar de luisterhorizon, waarmee coronaproof kan worden uitgetest hoe een boom het geluid van het park beinvloedt en je met je oor op het gras Schiphol kan horen. Binnenkort komt er een vervolg op Homing Inside Out, een Engelstalige gids die gebruikers op geluidssafari laat gaan in eigen huis. Heel bruikbaar in de volgende lockdown.
