Luisterwandeling – Een verkenning van De Binckhorst met de oren
In het kader van het tweejarig Nederlands-Zweedse onderzoeksproject Sound UP organiseerden Renate Zentschnig en Justin Bennett op 7 november een luisterwandeling voor bezoekers van de Binckmarkt XL in de Caballero Fabriek te Den Haag. De Binckmarkt XL word georganiseerd door Gemeente Den Haag om bewoners en belangstellenden mee te laten praten over hoe de Binckhorst eruit moet komen te zien in 2050. Voor de luisterwandeling was de insteek net even anders: hoe moet de Binckhorst klinken in 2025?
Tijdens de wandeling werden de deelnemers uitgenodigd om aandachtig te luisteren naar het geluidslandschap van de Binckhorst, een gebied waar dicht op elkaar wordt gewoond, gewerkt en gebouwd, en na te denken over vragen als: Hoe wil je dat de Binckhorst in de toekomst klinkt? En: Welke geluiden mogen niet verloren gaan?
Een belangrijk thema was de balans tussen bedrijvigheid en rust. Sommige deelnemers pleitten voor ‘stilte’ en natuurgeluiden, terwijl anderen bedrijvigheid als essentieel voor levendigheid zagen. In gesprekken tijdens en na de wandeling werd hierover intensief uitgewisseld.
Tijdens de wandeling kwamen bijzondere inzichten naar voren. Deelnemers ontdekten hoe bepalend geluid is voor de beleving van een gebied: “Je hoort hoe een gebied tikt. Welke geluiden dominant zijn, welke ontbreken en welke je mist.” Opvallend voor de wandelaars was de overheersing van verkeers- en bouwgeluiden en het gebrek aan menselijke stemmen en natuurgeluiden. Dit wijst op een belangrijke uitdaging voor stedenbouwkundigen: hoe zorg je dat de geluiden van reuring, rust en natuur in balans zijn in de Binckhorst van de toekomst?
Deze luisterwandeling en het participatief onderzoek in de Binckhorst in het algemeen maken zullen leiden tot concrete aanbevelingen aan stedenbouwkundigen en andere professionals betrokken bij de inrichting over hoe de Binckhorst zo kan worden vormgegeven dat deze niet alleen goed oogt, maar ook goed klinkt.
Hoe gaat De Binckhorst klinken de komende 20 jaar?
Justin en Renate reflecteren aan de hand van hun bevindingen en de respons tijdens de luisterwandeling op kansen en bedreigingen ten aanzien van de klank van De Binckhorst:
1. Bouwgeluid. Gezien het gebied ook over 20 jaar nog niet af zal zijn, zal bouwgeluid lange tijd een constante factor blijven, maar wel verschuiven van plek naar plek. Omdat het bevolkingsaantal zal toenemen zal naar verwachting een toenemend aantal mensen blootgesteld worden aan bouwgeluid in de Binckhorst. Een belangrijke vraag om te beantwoorden is daarom of het mogelijk is om toekomstige bouwactiviteiten ruimtelijk en temporeel zodanig te plannen zodat mensen die wonen in de Binkhorst minder last hebben van bouwgeluiden dan nu het geval is.
2. Functiemenging. Wat betreft de functiemenging wonen/werken lijkt het ons goed om ‘buffer zones’ te ontwikkelen – bijvoorbeeld groene plekken – om wonen/werken te scheiden. Differentiatie is een terugkerend thema.
3. Fysieke inrichting. Bouwtechnisch – Het zorgvuldig plannen van de akoestiek van pleinen en het met beleid plaatsen van airco en warmtepompen (niet aan de stille zijde!) kan een belangrijke bijdrage leveren aan een prettige leefomgeving. Sterker nog, deze aspecten kunnen het verblijfsklimaat van de buitenruimte maken of breken.
4. Experimenteerzone. Het gebied bij de Orionstraat/Wegastraat/ Siriusstraat is een van de rustige gedeeltes van de Binkhorst. Hier zijn kleine bedrijven en er wordt gewoond. Dit gebied is bij uitstek geschikt om te experimenteren hoe wonen en werken op een prettige manier naast elkaar kunnen bestaan. Het experiment zal zich dan moeten richten op de inrichting van de openbare ruimte. Insteek is om de ruimte zo in te richten dat het optimaal functioneert als verblijfs- en ontmoetingsruimte waar zowel bewoners als mensen van de bedrijven elkaar kunnen ontmoeten.
5. Fasering en geluidsplanning. Bewoners waarderen specifieke geluiden: Menselijke stemmen, natuurlijke geluiden zoals vogelzang. Deze geluiden kunnen en moeten nu al worden gefaciliteerd in de Binckhorst. Het beter hoorbaar maken van deze geluiden verbetert het verblijfsklimaat. Daarvoor zijn specifieke ruimtelijke ingrepen nodig. Het is belangrijk deze ingrepen nu al te plannen / door te voeren, niet pas voor over 20 jaar als het gebied ‘af’ is.
Een samenvatting van de wandeling is te vinden op de website van Gemeente Den Haag.
